Een nieuw product of nieuwe dienst ontwikkelen is kostbaar. Er gaat veel tijd en geld zitten in het perfectioneren van je concept en de ontwikkeling van een prototype. En dan is het nog maar de vraag of jouw idee aanslaat bij je doelgroep.
Zou het niet ideaal zijn als je jouw concept kon valideren voorafgaand aan het ontwikkeltraject? Dan hoef je je tijd niet te stoppen in de ontwikkeling van een dienst of product waar eigenlijk niemand op zit te wachten.
In dit artikel vertel ik je graag hoe je met weinig budget kunt testen of jouw idee de potentie heeft om daadwerkelijk gebruikt te worden.
Prototyping vs pretotyping
Om te kunnen bepalen of een nieuw product goed werkt én op de juiste manier wordt gebruikt door de doelgroep, kun je een prototype bouwen.
Het zwakke punt van deze testmethode is echter dat er een cruciale stap wordt overgeslagen: het testen van het concept an sich.
Je zou het je doelgroep natuurlijk op de man af kunnen vragen, of ze jouw concept zien zitten. Maar weten mensen wel écht waar ze behoefte aan hebben? Zijn ze niet gewoon beleefd als ze beamen dat jouw idee echt een goed idee is?
De voormalig Engineering Director & Innovation Agitator van Google, Alberto Savoia, ontwikkelde een efficiëntere testmethode: ‘pretotyping’.
Pretotyping omschrijft hij als een snelle en goedkope manier om een concept te testen aan de hand van een extreem vereenvoudigde versie van het product. Zijn uitgangspunt is: “building the right product before you invest in building your product right.”
Waar prototyping dus uitgaat van vragen als: ‘hoe kunnen we ons product bouwen zodat het functioneert zoals gewenst?’ En: ‘hoe snel en hoe goedkoop kunnen we het bouwen?’ Gaat pretotyping uit van de vragen: ‘zouden mensen ons product willen gebruiken?’ En: ‘zouden ze ervoor willen betalen?’
Het begint met een… worst
Binnen de overkoepelende term pretotyping worden verschillende technieken omschreven, met ludieke namen als de ‘Pinnochio’, ‘Mechanical Turk’ en de ‘One-night stand’. Wat aan al deze technieken ten grondslag ligt, is het feit dat de proefpersonen zich er niet bewust zijn van dat zij proefpersoon zijn in een experiment.
Het tweede belangrijke kenmerk van al deze pretotyping technieken is dat de proefpersonen een spreekwoordelijke worst wordt voorgehouden: zij dénken een echt product te zien, terwijl ze in feite niet meer dan een concept in handen hebben.
Hoe dit precies in z’n werk gaat, leg ik je graag uit aan de hand van één van de favoriete technieken voor het ontwikkelen van software: ‘Fake door testing’.
Fake door testing
Stel je voor: je hebt voor een weekendje weg een appartement in een leuke stad gehuurd. Het appartement ziet er tip-top uit, zit op een toplocatie en bevat alle gewenste faciliteiten; deze accommodatie krijgt van jou een 10! Een jaar later kom je terug naar het appartement. Het voldoet nog steeds aan al jouw wensen – jij bent helemaal happy.
Maar dan: je ontdekt een deur die er de vorige keer nog niet was. Een deur met daarop het bordje: wellnessruimte. Precies waar jij behoefte aan hebt!
Vol enthousiasme open je de deur en… niks. Een bakstenen muur. Met daarop een briefje: ‘under construction’.
Precies dit is het principe van Fake door testing: de behoefte aan het openen van de deur impliceert de behoefte aan de nieuwe functie. Het geeft de ontwikkelaar de bevestiging dat zijn idee zal aanslaan bij zijn doelgroep. Want hoeveel mensen zouden die deur naar de wellness openmaken?
Als dat er 90 zijn van de 100 gasten, kun je er vanuit gaan dat die ruimte veelvuldig gebruikt zou worden.
Testen als een pro
Om er zeker van te zijn dat een product of dienst niet alleen wordt gewaardeerd, maar dat men er ook geld voor over heeft, ga je gestructureerd te werk:
- Je proefpersonen mogen zich er niet van bewust zijn dat er geen product is: denk dus goed na over waar je je nieuwe product of dienst plaatst binnen je bestaande website of app en laat het er overtuigend uitzien.
- Verzamel e-mailadressen: plaats een invulformulier, direct achter de ‘deur’, waarop men zich in kan schrijven voor het product of de dienst. Zo heb je je data binnen vóórdat je je respondenten gaat vertellen dat het product of de dienst nog niet bestaat.
- Bepaal je prijs: gaat men door met de inschrijving? Dan heeft men de genoemde prijs ervoor over. Je kunt natuurlijk spelen met verschillende tarieven om te kijken wat dat met het animo doet.
- Definieer duidelijk wat je wilt meten en wat daarbij je streefgetallen zijn: denk aan de CTR, het aantal geregistreerde e-mailadressen, het percentage dat juist wegklikt als het invulformlier verschijnt, etc.
- Communiceer goed: want eerlijk is eerlijk, je proefpersonen gaan teleurgesteld zijn. Vertel hen dat er achter de schermen hard gewerkt wordt aan de ontwikkeling van je product of dienst. Beloof ook dat zij het als eerste zullen horen zodra het product gelanceerd wordt.
Fake door = low threshold
Misschien wel het allergrootste voordeel van deze manier van testen is dat het de drempel om te testen enorm verlaagt.
Heb je een idee? Gooi het in de groep en ontdek wat men ervan vindt.
Is het animo laag: snel vergeten en op naar het volgende idee. Heeft het idee wel potentie? Ga verder
testen totdat het concept is geperfectioneerd.
Zo evolueert je product-idee tot ‘het juiste’ idee, met minimale investering van tijd en geld. En zeg nu eerlijk: we hebben toch allemaal wel een paar ideeën op de plank liggen, die al jaren wachten om tot uitvoering te komen?
De factor ‘investering’ kun je bij dezen doorstrepen in je afweging!
Mijn laatste tips
Bedenk goed waar je je ‘fake door’ aan toevoegt. Websites of apps waar te veel aan wordt geknutseld kunnen er ongeloofwaardig uit gaan zien. Zorg er dus voor dat het je bestaande product of dienst niet schaadt.
En wil je klein beginnen? Start dan met een online advertentiecampagne, waarbij je de CTR meet. Zo kun je al met een budget van slechts € 100,- beginnen aan je marktonderzoek.
Het nadeel hiervan is echter dat je bij een lage CTR niet met zekerheid kunt zeggen of deze te wijten is aan een slecht concept of een slechte targeting.
Er zijn dus wat haken en ogen waar je rekening mee moet houden, maar buiten dat is het uitvoeren van een pretotyping onderzoek ontzettend leuk en leerzaam!
Meer over Jaap
Groeien is niets meer dan een wetenschappelijke formule.
Jaap Jacobs
Managing director